Son günlerde çocukların cinsel istismarı ile ilgili duyduğumuz haberler bizi derinden sarstı. Zaman zaman, yaşadığımız çevrenin büyüsüne kapılarak bütün ülkenin ve hatta bütün dünyanın aynı hassas duygularla yaşadığı yanılgısına düşebiliyoruz.

Umutsuzluğa kapılmayalım, gelecek için hep iyi duygular besleyelim ancak hiç bir çocuğun canının yanmaması adına harekete geçelim.

Çocuk istismarı konusunda yargıya taşınan rakamlar çok iç açıcı değil. Özellikle son 10 yılda bu başlık altında açılan davaların 3 kat arttığı görünüyor. Bu davalarda 2005 yılında 4126 mahkumiyet kararı verilmişken 2015 yılında bu sayı 13.968'e çıkmış durumda. (Kaynak)

Verilen bu rakamların adli mercilere taşınmış doğrudan cinsel istismar vakalarını temsil ettiğini unutmayalım. Yani toplum baskısı, korku ya da çocuğun konuyu anlatamamasından dolayı gizli kalmış olan istismar vakaları bu sayılara dahil değil.

Farklı bir makalede cinsel istismarın % 77 oranında aile içinden bir birey, % 11 diğer akrabalar ve % 5 bakımla ilgisi olmayan kişiler tarafından gerçekleştirildiği ortaya konmuş. (Kaynak)

Bu veriler ışığında ve içimizi acıtan haberlerin azalması adına faydalı olacağını düşündüğümüz bir kaç bilgi ve eğitici videoyu sizlerle paylaşmak isteriz. Eğitimli bir toplumun, ilişki temelli riskleri ortadan kaldırması daha kolay olacaktır diye düşünüyoruz. Başta anne-babalar olmak üzere toplumun bütün katmanlarının bu konuda duyarlı hale gelmesinin ancak eğitimle mümkün olacağı kanaatindeyiz. 

Ebeveynlerin Eğitimi ve Çocuğa Yaklaşım

Cinsel istismarın önüne geçmenin ilk adımı ebeveynlerimizin eğitimidir. Neyin cinsel istismar olduğunu neyin olmadığını; yapılan küçük hata ve ihmallerin nelere sebep olabileceğini iyi kavramak gerekir.

Atılacak doğru adımları şöyle sıralayabiliriz;

• Çocuğunuza "Özel Alan" tanımını yapın; öncelikle ev içerisinde hem başkalarına hem de kendisine ait olan özel alanların sınırlarını iyi belirleyin. Örneğin çocuğun her istediğinde sizin yatak odanıza serbest bir şekilde girmesinin önüne geçin. Kapıya vurmasını ve müsaade alması gerektiğini anlayacağı şekilde anlatın.Bu şekilde çocuğunuzun zihninde "sınır" kavramını pekiştirmiş olursunuz.

• Çocuğun Özel Alanlarına Saygı Duyun; Yukarıdaki maddenin pekişmesi için siz de çocuğunuzun özel alanlarına saygı gösterin. Odasının kapısını çalmadan girmeyin. Onun odasındaki eşyalara dokunacakken ya da dolabını açacakken ondan izin isteyin. Bunu yaptığınızda çocuğunuz kendisine ait alanın farkına varacak ve bu "izin isteme" düşüncesini zihninde otomatik bir eyleme çevirecektir. Farklı bir kişi ile iletişime girdiğinde onun izin istememesini sıra dışı bir davranış olarak değerlendirip sınırlarını karşı tarafa aktarabilecektir.

• İzin Verirsem Dokunabilirsin; Özel alanla birlikte özel eşyalara ilişkin de sınır düşüncesinin oturması gerekir. Hem başkasına ait bir eşyaya dokunurken hem de kendi eşyasına dokunulurken izin isteme gerekliliğini zihninde pekiştirin. 

• Tuvaletin Kapısını Kapalı Tutmasını Sağlayın; Çocuklar tuvalet ihtiyaçlarını lazımlıkla gidermeye çalıştıklarında bile "hadi sana bakmıyorum" gibi ifadelerle aslında bunun bakılmaması gereken bir şey olduğunu algılamasını sağlayın. Evin ortak tuvaletini kullanmaya başladığında ise kapının kapalı olması gerektiğini anlatın. Eğer kapıyı açık bırakmışsa "Aaa kızım/oğlum kapıyı açık unutmuşsun" diyerek kapıyı kapatın. Böylece mahrem bölge/eylem konusunda zihnindeki bilgiyi pekiştirmiş olursunuz.

• Çocuğa Fiziksel Baskıya Direnmeyi Öğretin; Çocukların fiziksel olarak daha güçsüz olduğu bir gerçek. Ama beklenmedik şekilde fiziksel direnç göstermesi çocuğunuzu kısa süre de olsa koruyacaktır. Bunun için öncelikle kalsiyum beslenmesinin yeterli olması gerekir. Bunun yanında çocuğunuzla birlikte çeşitli oyunlar oynayarak vücut yapısının güçlenmesini sağlayabilirsiniz. Yine çocuğunuzu tutup kurtulmasını isteyerek bir nevi antrenman yapmış olmasını sağlamanız mümkün. Uygun yaşa geldiğinde spor eğitimi almasını sağlayarak kondisyonunu pekiştirebilirsiniz.

• Çocuğunuza Bağırmayı Öğretin; Taciz vakalarında tacizcinin en büyük avantajı sessiz kalan "kurbanıdır." Sadece çocuklarda değil yetişkinlerde de bu tür sessiz kalmalar ve kitlenmeler mümkün olabilir. Bunun da çözümü antrenman. Arada bir boş bir yerde hatta evde bağırma seansları düzenlemenin kimseye bir zararı olmaz. Ciğerleri açık bir çocuk sesi ile kendine koruyabilir.

• Çocuğunuzun İhtiyaçlarının Farkında Olun; Yaşına ve cinsiyetine bakmaksızın çocuğunuzun ihtiyaçlarını iyi bilin. Karşılayamayacağınız talepleri için ona makul ve geçerli açıklamalar yapın.

• Çocuğunuzla Güven İlişkisi Kurun; Çocuğunuza ona güvendiğiniz hissini verin. Normal yaşantınızda açık iletişim kurun. Size bir sorununu anlattığında kendisine inanılmayacağını düşünecek olursa başına gelecek istismar gibi önemli bir olayı gizleme ihtiyacı hissedebilir. 

• Çocuğunuzu Sevin; Hepsinden önemlisi "Çocuğunuzu sevin". Hissettiği sevgi ihtiyacını başka bir yerden karşılamaya çalışmasın ve bu ihtiyacı sömürülmesin.

Çocuklar Neden Cinsel İstismar Olayını Söylemezler?; Evet kimi zaman çocuklar cinsel istismara uğradıklarını söylemeyebilirler. Bunun sebeplerini de şu şekilde sıralayabiliriz;

Eğitici Videolar

1- Toplumsal Cinsiyet Algısı; Çocuklara cinsiyetler tanıtılırken verilen yanlış bilgileri içeren bir video. Erkek çocuğuna "duygusuzluğu" kız çocuğuna ise "itaat etmeyi" öğreten bilgilerden uzak durmalıyız...

2- Çocuğa Zaman Ayırmanın Önemi; Yukarıda, "çocuğun ihtiyaçlar ve çocuğu sevmek" başlıklarında değindiğimiz konun videolaştırılmış hali. Öncelikle çocuklarımızın ihtiyaçlarını iyi bilelim ve onları sevelim. Onunla ilişki kurun 3. şahıs kim olursa ne kadar güvenirsek güvenelim tedbiri elden bırakmayalım.

 

3- İstismar Sadece "Cinsel" Değildir; Konuyu ele alırken konjektörel olarak "cinsel istismarın" yaygınlaşmasından ötürü başlıklarımız hep cinsel istismarla ilgili oldu. Ancak istismarın bir çok çeşidi var. Bunlardan biri de "fiziksel istismar ve şiddet"...

4- Özel Alan ve Özel Bölge Hassasiyeti; Yine yazımızda belirttiğimiz "özel alanlar ve özel bölgeler" hassasiyeti ile ilgili eğitici bir video...

Cinsel istismarla ilgili ailelerin yapması gerekenleri anlatmaya çalıştık. Tabi devletin ve hukuk insanlarının yapması gerekenler de var. Caydırıcı cezalar ve hızlı sonuçlanan dava süreçleri insanların mahkemelere gitmelerini kolaylaştırcaktır. Çocuklarımızı korumak için ne kadar adım atarsak atalım kötü insanlar bir şekilde var olacak. Bu noktada da devletin ve sivil toplum kuruluşlarının gerekli önlemleri alması ve aksayan noktalarla ilgili ciddi yaptırımlar uygulaması gerekir.

Cinsel istismarla ve istismarın farklı türleri ile ilgili daha detaylı yazılarda bulunmak üzere. Çocuklarımızı sevelim ve koruyalım.

Yazıda emeği geçen; Yeşim Mutioğlu, Dilanur Zontul, Didem Tunç, Merve Nural ve Ayşenur Kaya'ya teşekkür ederiz.