İLİŞKİNİZDE / EVLİLİĞİNİZDE  OLMASI GEREKEN DÖRT TEMEL YAKINLIK

Toplumumuzda bir başkasına bağlanmanın özel bir biçimi de evliliktir. İnsanların yakınlarına bağlı olması gerektiği fikri de genellikle evlilikle ilişkilendirilir. Ancak günümüzde her hangi birine iyi giden bir evlilik bilip bilmediğini sorarsanız alaycı bir ifadeyle gözlerini devirerek ya da omuz silkerek yanıt verecektir. Boşanma oranlarına şöyle bir göz atmak aramızdaki en iyimser olanlarımızı bile tedirgin edecek düzeye ulaştığını görebiliriz. Özellikle bir süredir evli çiftlerin önemli bir kısmının tam olarak samimi ilişkiler içinde olamadığını görürüz. Hiçbir zaman gerçek bir samimiyete ve yakınlığa ulaşamıyorlar. Eğer dostluk ve aşk düşündüğümüz gibi değerliyse ve samimi ilişkilerin kurulması ve olduğu gibi korunması görece kolaysa, o zaman bunlar neden bu kadar tehlike içindeler?  Akla bir sürü sebep gelebilir ancak sürdürülebilir ve tatmin edici bir evlilik ve çift ilişkisi için eşler arasında olması gereken dört tür yakınlıktan bahsetmek mümkündür.

Cinsel yakınlık, fiziksel yakınlık, duygusal (empatik) yakınlık, operasyonel yakınlık

Cinsel Yakınlık:

Çiftlerin cinsel yakınlık ihtiyaçları çok farklı olabilir. Her iki partner tarafından kabul edilebilir bir şekilde, birbirine paralel, eş zamanlı ve rahat bir biçimde cinsel ilişkide bulunabilme ideal olandır. Cinselliğin evlilik ve ilişki süresince her iki eş içinde tatmin edici ve yeterli olması birlikteliğin devamı için oldukça önemlidir.  Çiftler için cinsel yakınlık cinsel ilişkiden çok daha fazlasıdır. Cinsel yakınlık çiftlerin cinselliklerini, cinsellikle ilgili durumlarını rahat bir şekilde konuşabilmeleri istek ve taleplerini rahat bir şekilde dile getirebilmelerini de kapsar.  Cinsel yakınlıkları iyi olan çiftlerin hayatlarının başka alanlarında yaşadıkları sorunlarla baş edebilmeleri daha yüksek olmakta ve bir birlerini daha fazla tolere edebilmektedirler.  Evlilik ve ilişki süreçlerinde iyi hissedebilmek kadar, cinsellikte de iyi hissedebilmek önemlidir. Birlikte bir şey yapmaktan ziyade, birlikte bir şey olmaktadırlar. Karşılıklı haz alış söz konusudur.

Fiziksel  Yakınlık:

Fiziksel etkileşim vasıtasıyla duygunun verilmesi ve kabul edilmesi alınıp verilme sürecidir. Her iki partner tarafından kabul edilebilir düzeyde bir fiziksel yakınlık düzeyinin ayarlanması çok önemlidir, her iki tarafın duygusal ve tensel ihtiyaçlarının karşılanması bu sayede gerçekleşecektir. Burada önemli olan, kabul ve tolere edebilme özelliğidir, bireyden bireye geniş bir çeşitlilik arz eder. Bu yüzden ilişki ve evlilik sürecinde bu mesafe ayarını yapacak olan çiftlerin kendisidir. Tensel temas çiftlerin yakınlıkları için çok önemlidir. Her iki partner içinde ihtiyaç duyduklarında bir birlerine dokunmak ve sarılma ihtiyaçlarını bir birlerine iletebilmeleri ve bunun karşılanması duygusal rahatlama için çok önemlidir. Sarılıp yatan çiftlerin cinselliğinde, neredeyse problem yoktur. Fiziksel seviyede anlaşma, konuşarak ya da test ederek (yakınında / uzağında oturma gibi) olabilir. Reddedilme, müdahale edilme ve güven korkuları majördür.

Bazen de, fiziksel mesafeyi koyan tarafa “güç” addedilmesi olur. İlişkinin tanımının kimin tarafından yapıldığı da ortaya çıkar.

Duygusal / Empatik Yakınlık:

Bir kişinin partnerinin yaşadıkları ve hissettikleriyle duyumsal ilişki kurabilme yeteneği anlamındadır. Kişiden kişiye farklılık göstermekle birlikte, eşlerden birisi ya da her ikisi birbirine çok yakın veya çok mesafeli olduğunda değişen eşduyum derecesi, çiftlerde sıkıntı yaratabilmektedir.

Eşduyum (empati); hissedebilme, anlayabilme, sezebilme, kavrayabilme anlamında kullanılmaktadır.

Çok yakın veya çok uzak olmak, empatiyi zorlu kılabilir. Empati çoğu zaman yanlış anlaşılmakta olan bir kavram çiftlerin empati yapması beklenir. Ancak empati yapılan bir şey olmaktan çok olunan bir şey olmalıdır. Eğer empati yapmaya kalkarsanız yapmacık olacaktır samimiyetten uzaktır. Empati yapmak yerine empatik olmayı denemek. Yapmakla olmak birbirlerinden çok farklı şeylerdir. Yapmak performans gerektirir ve beklentiye sokar. Empatik olmak ise doğaldır ve bir beklenti oluşturmaz. Yani evli bir çiftin eşinin duyup hissettiklerini anlama çabasıdır ki çiftler genelde bundan kaçınırlar. Çünkü anlama çabası enerji ve emek gerektirir konfor bozucudur.

Operasyonel Yakınlık:

Çiftlerin birlikte bir şey yapabilme, aktivitede bulunabilme, o aktivitede karşılıklı geçişlilikler yapabilme becerisidir. Birlikte iyi vakit geçirebilme becerisi olarak ta tanımlayabiliriz. Birlikte bir şeyler yapmak, bir şeylerle uğraşmak, sohbet etmek, paylaşımda bulunmak becerisi gösterebilmeyi ve keyif alabilmeyi içerir. Yanız operasyonel yakınlık çiftlerin sürekli birlikte olmaları tüm etkinliklerini birlikte yapmaları anlamına gelmez. Birbirini anlayabilmeyi ve diğerinin aktivitesini desteklemeyi ve ilgili olmayı içerir.  Çiftlerden her birinin birlikte veya tek başına, ne olduğunu, ne istediğini bilmesi, kendilerine bireysel bir alan bıraka bilmeleri oldukça önemlidir.  Yeterince bireyselleşememiş çiftler ilişkilerinde ya da evliliklerinde ayrışmayı beceremeyeceklerdir. Çiftlerin birbirine yapışması ya da birinin diğerine yapışması ilişkiyi boğacaktır, nefes almak zorlaşacaktır. Operasyonel yakınlık mesafesini kadın da erkek de koyuyor ve bunu korumaya çalışıyor olabilir.

Bütün çifltere mutlu ilişkiler dilerim.

Aile Danışmanı Hasan Ali Göncü